Tram-avontuur – Zweden V

Göteborg is prachtig, maar toch iets minder ‘svenska’ dan ik de zaken had voorgesteld. Niet dat het eten slecht is, integendeel: ook in dit hotel is het ontbijt ekologisk en er zijn vijf vegetarische restaurants in de stad. Aan goed eten dus geen gebrek. Nee, het is het openbaar vervoer waar we tegenaan lopen. En dan niet de trein of de bus, maar de tram. Haast alle trams zijn rolstoeltoegankelijk: op de voorkant steekt de blauwe sticker fel af tegen de tramstellen. Goed nieuws dus – dachten wij. Helaas blijkt deze informatie niet helemaal kloppend.

Er rijden oude en nieuwe trams in Göteborg. Beide dragen het vignet ‘rolstoeltoegankelijk’, maar in de oude trams betekent dit niet meer dan een instap zonder de gebruikelijke trap. Een verlaagde instap, waar je met een wandelwagen of duwrolstoel makkelijk op komt. Met een elektrische rolstoel is dit een ander verhaal; de drempel is zeker vijfentwintig centimeter hoog – niet te doen. Gelukkig zijn er ook nieuwe trams. Deze hebben een verlaagde instap en een elektrisch uitschuifbare plank. We zagen al snel dat de kans op een nieuwe tram ongeveer 50 procent is; in het ergste geval moet je dus even wachten op de volgende.

Zo kwam het dat wij op onze eerste dag in Göteborg de tram namen naar de botanische tuin. Het instappen verliep goed; wij drukten op de knop om de plank uit te schuiven, hij deed het niet en toen de chauffeur op een knopje drukte, deed hij het wel. Prinsheerlijk hebben we tijdens de rit genoten van rolstoeltoegankelijk Zweden.
“Dat het zo in Nederland niet kan,” zeiden we tegen elkaar, “gewoon een plankje dat niet kapot kan en nergens reserveren.”

Op de terugweg drukten wij weer op de knop van het uitschuifplankje. Weer deed deze het niet.  Logisch, want de chauffeur moest een knop indrukken, dachten wij. En dus sprak ik de chauffeur aan. Een jovele vent in korte broek en op gympen.
“Doesn’t the ramp work?” vroeg ik.
“I don’t think it works. Do you have experience with it working?” Hij had blijkbaar nog nooit een rolstoeler in zijn tram gehad, dus ik knikte: “Usually, it works.”
En inderdaad: de man drukte op een knopje en de plank schoof uit. We stapten in.

Maar de plank schoof niet meer in. Wat we ook probeerden, het lukte niet. Mensen keken op hun horloge en stapten uit om een andere tram te pakken. Die konden er echter niet langs, want wij konden niet rijden met een uitgeschoven plank en blokkeerden dus de rails. De tramchauffeur besloot de technische dienst te bellen. Die zou er binnen tien minuten zijn. Intussen verzamelde zich een enorme mensenmassa op het perron.

Toen de technische mannetjes er eenmaal waren, was het zo gepiept; ze haalden de elektriciteit van de plaat en schoven die handmatig in. Ik vroeg of ik er ook weer uit kon. Daar zorgden ze wel voor: ze reden mee tot onze eindbestemming. Onderweg vertelden ze dat er onduidelijkheid was over het gebruik van de plank. In de statuten was er niets over opgenomen en de regering had nog geen uitspraak gedaan over betaling van het onderhoud. Formeel gezien mochten de uitschuifbare planken dus niet eens worden gebruikt.

Vandaag zouden we het er toch nog eens op wagen. We wilden naar het strand en daar kon je alleen met de tram komen, niet met de bus. Tram 11 bleek vier keer achter elkaar een oud tramstel te hebben, zonder uitschuifplank. Zo zijn we niet in de verleiding gebracht om illegaal van uitschuifplankjes gebruik te maken, maar hebben we een dag in het museum doorgebracht, en daarna in de haven, om toch nog even het zon, zee, strand-gevoel te beleven.