Monsterbezuinigingen op PGB

Het bericht lekte zondag uit: het kabinet heeft plannen om 90 procent van de PGB's te schrappen. Alleen mensen die in aanmerking komen voor verblijf in een instelling, behouden het recht op een PGB. Dat dit een grote ramp zou betekenen voor de autonomie van zorgvragers, is duidelijk. Maar dat de zorgkosten door deze maatregel juist zullen stijgen, is misschien wel net zo erg.

Het PGB werd in 1996 opgericht door VVD-prominent Erica Terpstra, om mensen meer eigen regie te geven in hun zorgvraag, en om hen de mogelijkheid te geven te ontsnappen aan de betutteling van thuiszorgorganisaties en instellingen. Een gouden greep, waar ik zelf al vanaf 1996 gebruik van maak. Toentertijd alleen voor de huishoudelijke zorg, inmiddels voor mijn dagelijkse verzorging.

Het PGB biedt alles wat een thuiszorgorganisatie mij niet kan bieden:

• Het PGB is niet tijdgebonden. Dit is noodzakelijk om te kunnen werken, want ik heb 's ochtends veel verzorgingstijd nodig en moet dus al om zes uur opstaan om op tijd op mijn werk te zijn. Bovendien ben ik 's avonds regelmatig na elf uur thuis. De thuiszorg geeft dan niet thuis.
• Mijn PGB'ers zijn flexibel. Als ik plotseling een spoedklus heb, kunnen ze eerder komen en als mijn vergadering uitloopt, komen ze gewoon drie kwartier later. Deze flexibiliteit heb ik, als werkende vrouw, nodig om mijn afspraken na te komen.
• Het PGB is niet plaatsgebonden. Zo kan ik iemand meenemen als ik een training of rolstoelpassing heb, of kan ik iemand buitenshuis inhuren. De afgelopen twee jaar woonde ik bijvoorbeeld in Amsterdam en werkte ik in Apeldoorn, Tilburg en Zeist. Daar had ik ook assistentie nodig. Als ik een dagje of weekend wegga, huur ik mijn zorg elders in.
• Het PGB is vrij van arbo-wetgeving en laat daarmee ruimte voor maatwerk. Zo word ik bijvoorbeeld regelmatig getild door mijn zorgverleners omdat ik maar een paar kilo boven de wettelijke 25 kilo weeg. Voor een student die een paar keer per week komt, is dat geen enkel probleem en het scheelt mij al gauw 20 minuten tijd per toiletgang. Ook is handmatig getild worden handig op plekken waar geen tillift aanwezig is. Toen ik bijvoorbeeld rijlessen had, kon ik door mijn zorgverleners gewoon in de lesauto worden getild. Zonder PGB had ik nu geen rijbewijs gehad.
• Mijn PGB'ers zijn maar met z'n vijven, zijn door mij gekozen en zijn allemaal aardig. Wie denkt dat dit een overbodige luxe is, is nooit geholpen door naar rook stinkende, hardhandige vrouwen met schelle stemmen, die 's ochtends het grote licht aandoen omdat ze anders niets kunnen zien. Of door mannen die 'per ongeluk' om de haverklap je borsten aanraken. Of door mensen die vinden dat jij maar eens per twee dagen hoeft te douchen. Of door veertig verschillende mensen, waarvan er zo'n vijf per maand wisselen nadat ze net zijn ingewerkt. Het is voor mij en voor mijn gezin ontzettend belangrijk dat de mensen die mij helpen, ons kennen. Dat ze zich aanpassen aan het gezinsleven, zodat wij ons geen gast voelen in ons eigen huis. Ze komen toch zo'n vijf uur per dag over de vloer.
• Mijn PGB'ers verdienen twee keer zoveel als hun collega's in de thuiszorg, terwijl ik maar de helft betaal van het thuiszorgtarief. Daardoor heb ik de mogelijkheid om meer uren in te kopen, bijvoorbeeld bij een activiteit buiten de deur, zoals een politiek congres of bezoek aan mijn oma in Noord-Oost Groningen.

Ik maak mij grote zorgen over hoe mijn leven er na 2014 uit gaat zien. Zal ik mijn werkgever moeten gaan verkopen dat ik pas na half elf kan beginnen, omdat de thuiszorg mij pas na achten uit bed kan halen? Zal ik al mijn bestuurswerk en vrienden moeten opgeven, moet ik zelfs mijn politieke ambities opzij zetten? Ga ik dag op dag slikken dat ik word geholpen door mensen die ik liever niet in mijn huis wil? Kan ik nooit meer een weekendje weg?

En dan heb ik het alleen nog maar over mijzelf. Met een afschaffing van het PGB zullen de zorgkosten de pan uit rijzen, de tekorten aan arbeidskrachten oplopen en zal een grote groep mensen terugvallen naar de situatie in de jaren '50, waarin mensen met een beperking niet in de maatschappij stonden, maar erbuiten. Honderdduizenden mensen zullen niet meer kunnen deelnemen aan het reguliere arbeidsproces; deze mensen zullen terugvallen op een uitkering. Een bijstandsuitkering wel te verstaan, want de Wajong is door dit kabinet ook al om zeep geholpen. 

Dat de VVD zich tot deze koehandel zou verlagen, récht tegen het liberale gedachtegoed in, had ik niet zien aankomen. Het is kiezersbedrog, en bovenal heel onverstandig. Natuurlijk moet er worden bezuinigd, ook in de gezondheidszorg, maar er zijn alternatieven. Als staatssecretaris Veldhuijzen-Van Zanten hierover een keer met mij van gedachten wil wisselen, kom ik graag naar Den Haag. Dat moet dan wel vóór 2014, anders weet ik niet of ik dat nog kan waarmaken.