Dokter Jazz – Stine Jensen

Dokter Jazz is een roman over de wederzijdse aantrekkingskracht tussen de westerse wereld en de islam. Dat de relatie tussen deze twee werelden niet vanzelfsprekend is, blijkt uit de twee met elkaar verweven hoofdverhaallijnen uit het boek: die van Mads/Louhou en die van Selma/Kader. Deze tot de verbeelding sprekende roman biedt echter meer dan de platte waarneming dat beide culturen niet altijd even gemakkelijk samenvloeien. Met verrassende perspectieven en weinig voor de hand liggende verbanden sleept Jensen de lezers mee in de twee werelden: die van eer en religie en die van levenspassie en lust.

Het boek is verdeeld in vijf delen met elk een andere vertellende instantie. Dit heeft tot gevolg dat er informatie wordt gegeven die met één verteller nooit aan het licht zou zijn gekomen.

Het eerste deel gaat over Dolly Laudrup, een jonge en aantrekkelijke redactrice. Ze beschrijft haar dubieuze relatie met haar inmiddels overleden oom Mads Laudrup. Enerzijds voelde zij altijd enige schaamte voor haar oom, die veel dronk, een openlijke hekel had aan islamieten en luidruchtig in zijn eentje het Deense volkslied zong op verjaardagen. Veertien jaar na Mads dood wordt Dolly’s interesse in haar oom echter gewekt door een gesprek met haar vader. Haar oom Mads blijkt maagdenvlieshersteloperaties te hebben verricht. Als Dolly haar vader hiernaar vraagt, blijkt hij weinig antwoorden te hebben. Dolly is geïntrigeerd door haar oom en start een zoektocht naar zijn leven.

Na deze spannende introductie, die de lezer vol vragen achterlaat, volgen de andere verhaallijnen: die van Mads in de periode voor hij zijn kliniek opent, die van Selma die haar hart heeft verpand aan een Arabier en die van de Egyptische Kader, die zijn jonge en mondige vrouw Zeynep ervan verdenkt dat ze hem bedriegt.

Hoewel niet gelijk duidelijk is hoe, hangen al deze verhaallijnen met elkaar samen. Het in de verschillende hoofdstukken wisselende vertelperspectief zet Jensen geraffineerd in als middel om de lezer nieuwsgierig te maken naar de onderlinge relaties van de personages. Tot het laatste deel van het boek blijft de lezer zichzelf afvragen hoe bepaalde zaken in elkaar zitten.

Daarnaast stellen de verschillende vertelinstanties de auteur in staat om verschillende culturen (de Deense/westerse en de Arabische) ‘van binnenuit’ te laten zien. Na het lezen van het boek kent de lezer de motieven van een in liefde teleurgestelde islamofoob, maar ook die van een eenzame, aan seks verslingerde reizigster en die van een agressieve en overspelige echtgenoot. De lezer leert dat dingen soms anders zijn dan ze lijken en zal zijn oordeel over bepaalde gedragingen voortaan voor zich houden tot hij achterliggende motieven kent.

Jensen heeft zich duidelijk verdiept en goed ingeleefd in de (zeer verschillende) subculturen. Zij neemt ons mee in de wereld van de aan de drank geraakte jazzmusicus, waarbij de titels van allerlei belangrijke jazzplaten ons om de oren vliegen. Daarnaast waant de lezer zich volledig thuis in het rijkeluisleven in Saoedi-Arabië en in de geheimen onder de sluiers van islamitische vrouwen.

Tot slot: Jensen beheerst de vertelkunst als geen ander. Dit alles maakt Dokter Jazz een zeer vermakelijke en boeiende roman.

Tip: Het afspelen van de liedjes uit het verhaal, bijvoorbeeld via Youtube, brengt de lezer tijdens het lezen al snel in de sfeer. Een absolute aanrader voor wie de jazzliedjes (nog) niet kent!