Categorie: Gezin

Jonne is tien maanden. Tijd om te stoppen met de borstvoeding. Een aantal weken geleden ben ik begonnen met afbouwen; sindsdien kolf ik niet meer op mijn werk en voed ik Jonne alleen nog ’s avonds voor het slapen gaan en ’s ochtends voor het opstaan – voor de gezelligheid. 

Voor Jonnes geboorte kon ik me niet voorstellen hoe het zou zijn, maar na veel inspanningen lukte het: na een dag of zes dronk Jonne een volledige voeding uit de borst. Dat hielden we negen maanden vol. Thuis, in het restaurant, bij vrienden, eigenlijk overal. Het is wonderlijk hoe makkelijk en met hoe weinig schroom ik in het openbaar heb gevoed. Ik vond het handig, gezellig en bovenal goed voor Jonne; het schijnt dat kindjes die groot worden op borstvoeding, het in allerlei opzichten beter doen. Geen haar op mijn hoofd die heeft overwogen om er vóór de zesde maand mee te stoppen. Dat het er tien zouden worden, had ik van tevoren niet verwacht.

Het was heus niet altijd makkelijk. Als ik niet oplette, kreeg ik op mijn werk te horen dat ik zo mager werd of bleek zag. Negen maanden lang heb ik gegeten als een slootgraver, en ik bleef maar afvallen. Bovendien kostte het kolven me veel tijd. Kolven is saai: op een lange werkdag zat ik twee tot drie keer een half uur in een kil hok. De tijd uit te zitten. Dat zal ik niet missen.

Wat ik wél zal missen: de kleine Jonne die zich tegen me aan nestelt en áltijd is getroost zodra ze bij me drinkt. De kleine vingers die zich verstrengelen met de mijne. Het lachen en knuffelen daarna. Maar Jonne is geen zuigeling meer. Ze eet, zelf. Ze heeft tanden en kan staan. Een dezer dagen wordt de laatste keer. Ik zal even huilen, misschien. Maar we zullen nieuwe manieren vinden om de intimiteit te delen – dat weet ik zeker.

We zitten in ons favoriete theehuis, Himalaya. Het is de eerste keer sinds de bevalling en we moeten nog even wennen aan de extra ruimte die we met rolstoel én kinderwagen innemen. Gelukkig is er een tafel vrij waar de kinderwagen naast past. Net als onze thee wordt bezorgd, komt er beweging in de wagen en enkele seconden later horen we het ook: Jonne heeft honger.

Als Melle Jonne oppakt, zie ik een aantal bezoekers vertederd naar het tafereel kijken. Zo’n kleine baby zie je niet vaak in het openbaar. Een van de werkneemster spreekt Melle aan: "Is dat jouw kindje?"
"Ja," zegt Melle, "dit is ons kindje."
De vrouw krijgt een rode blos op haar wangen en verontschuldigt zich tegenover mij. "Goh, heb ik je dan al zó lang niet gezien?" Ik mompel dat ik er wel een paar keer ben geweest terwijl ik zwanger was en trek mijn t-shirt opzij. Twee seconden later ligt Jonne vredig aan mijn borst te drinken. Enkele bezoekers zitten achterstevoren op hun stoel. Er wordt gefluisterd.   

Vrouwen met een handicap krijgen geen kinderen. Dat is het beeld dat bij 98 procent van onze samenleving leeft. Onze buurvrouw, een Surinaamse vrouw van boven de tachtig, zag ons laatst gedrieën de lift uitkomen. "Is dat jullie kindje?" vroeg ze verbaasd. Ik beantwoordde haar vraag bevestigend. Toen vroeg ze of Jonne geadopteerd was.
"Nee hoor," zei ik trots, "We hebben haar helemaal zelf gemaakt!".
"Weet je het zeker?"
"Ja hoor, heel zeker!"
Onze buurvrouw sprak van een godswonder: "Jij zit in een rolstoel, maar bent er toch in geslaagd een kind te baren!"

Moeders achter kinderwagens lachen altijd collegiaal naar Melle, nooit naar mij. Zelfs als we Melle en ik arm in arm achter de kinderwagen lopen, zie je mensen denken: ‘Is zij zijn zus? Passen ze op het kind van iemand anders? Hoe zit dit?’

Gelukkig houd ik van beeldvormen. Ik leg Jonne overal aan en rijd trots met haar naar de bar om af te rekenen. Aan de conducteur vraag ik of mijn dochter ook over de oprijdplank mag rijden. Dit alles met een brede lach, alsof het de normaalste zaak van de wereld is. Want dat is het eigenlijk ook!

Het is zondagavond 20.45 uur, tijd om naar bed te gaan. De avonden ervoor heb ik steeds wat voorweeën gehad en we moeten goed uitgerust zijn voor een eventuele bevalling. Ik lig nog geen vijf minuten, of het patroon van de voorgaande avonden herhaalt zich; ik voel lichte kramp in mijn onderbuik. Niks aan de hand.

In de boekjes lees je dat vrouwen minstens zes uur krom liggen van de pijn voor de verloskundige komt, en dan blijken ze pas twee centimeter ontsluiting te hebben. Die verloskundige vertrekt dan vrolijk weer en komt pas terug als de vrouw in kwestie niet meer weet waar ze het zoeken moet. Wij krijgen geen verloskundige over de vloer, want ik zal in het ziekenhuis bevallen. Als de bevalling zich aandient, moeten wij met de auto van Amsterdam naar Utrecht. Al maandenlang zie ik rampscenario’s voor me van weeën in de maandagochtendspits. Wat dan, in hemelsnaam?

We kijken het 8-uurjournaal op Uitzending gemist. De weeën komen nu met enige regelmaat, maar niet vaker dan eens per zeven minuten – net als de avonden ervoor. Naast de maandagochtendspits is er nog een rampscenario: een 30-uur durende bevalling in een koud ziekenhuiskamertje, waar het bed te hard is en de wc te krap. We moeten daar vooral niet naartoe met vals alarm! Daarom proberen we na het 8-uurjournaal de slaap te vatten. Tevergeefs. Telkens word ik wakker van een kramp in mijn buik.

Als om 22.30 uur de weeën wat heftiger worden (ze komen nu bovendien elke vier minuten), bellen we toch maar even met de verloskamer.
"Langskomen," vinden ze daar.
Ik besluit nog even naar het toilet te gaan voor we vertrekken. Tijdens het plassen hoor ik een harde knal, gevolgd door een enorme plons. “De vliezen zijn gebroken!” Nu begint de bevalling toch wel érg dichtbij te komen.

Dan ontdekken we een plasje bloed. Help. Bloed. Hoort dat? De ene wee volgt de andere op. Weer bel ik het ziekenhuis. “Bloed, kan dat kwaad voor het kindje?”
“Mevrouw, zullen we een ambulance sturen?” Ik wil geen ambulance, dan ben ik niet op tijd. Mijn rolstoel moet mee, en Melle, en alle spullen.
“Nee. We komen met onze eigen auto. Ik wil alleen maar weten of bloed kwaad kan.”
“Op zich niet hoor, maar hoe vaak heeft u weeën?”
“Elke twee tot vijf minuten.”

Er komt weer een op. Praten lukt niet meer dus geef ik Melle de verloskamer. “Nee, mijn vrouw wil echt in onze eigen auto gaan. Wij komen er nu aan.” Melle zet me in mijn rolstoel en sleept me mee naar de auto.

Eenmaal de straat uit zie ik wonderlijk veel lichtjes. Lantaarnpalen, verkeerslichten, andere auto’s. Ik grijp het zachte oplegmatras en knijp erin, gepaard met een enorme schreeuw.
“Toe nou jong,” hoor ik Melle tegen de voor ons rijdende auto mompelen. Het is een Duitser en hij kent de weg denk ik niet. Ik begin te puffen. Ik kreun en vloek twee keer. Dan schreeuw ik het uit. Zijn we al bij de snelweg?

Melle zet zijn voet stevig op het gaspedaal. Rond Hilversum wordt de pijn minder en krijg ik verschrikkelijke drang om te persen. Ik kan het niet tegenhouden, het houdt niet meer op. Ik puf, maar mijn lichaam neemt het over – ik pers. Is dit nou dat gevoel van die enorme basketbal die je moet uitpoepen?
“Ik voel het hoofdje al!” roep ik van achteruit de auto. We rijden langs Hollandsche Rading, Maartensdijk. Groenekan.
“Nog vijf minuten schat, even volhouden!” Ik zie de lichtjes langs de snelweg – en ik pers.

Eindelijk: de parkeerplaats van het WKZ. Al het andere gaat langs me heen. De pijn heeft plaatsgemaakt voor één lange persbeweging.
“Ik moet liggen, ik moet liggen!”
Melle laadt me uit en rent naar de lift.
“Leg me op zo’n brancard!”
“Niks ervan.” Hij stapt de lift in en ik volg hem.
“Ik voel haar al, ze komt eruit!” roep ik door de gangen.

Op de verloskamer staat alles klaar: mijn tillift, de verlostafel met mijn matras erop… Er zijn ook mensen.
“Ik moet LIGGEN!!” brul ik uit. Geen seconde te verliezen. Melle tilt me op en legt me op de verlostafel. Hij rolt me op mijn zij en trekt mijn broek met een ruk naar beneden.

De gynaecoloog gaat achter me staan en tilt mijn been op. “Eh… ik zie het hoofdje al!” Hoor ik verbazing in haar stem? Paniek? Dan schakelt ze, razendsnel. Deze vrouw weet waar we staan: “Het gaat heel goed,” zegt ze rustig, “pers maar.” Melle kijkt, lacht en knijpt in mijn hand. Mijn lijf heeft het overgenomen van mijn hersens; het doet precies wat nodig is. De gynaecoloog hoeft alleen haar hand eronder te houden. Na drie keer persen is ze er: onze prachtige dochter.

Ze heet Jonne Rebecca.

"Ik heb een hobbelpaard bij het grof vuil zien staan." Mijn vaders stem klinkt opgewonden op mijn voicemail. "Precies dezelfde als die jij vroeger had. Laat me even weten of je er interesse in hebt, dan knap ik hem voor je op."
Ik bel terug. "Precies dezelfde?"
"Ja, exact. "
"Lijkt me leuk pap, neem maar mee."

Als hij een week later op bezoek is, komen de fotoboeken op tafel. Dikke ordners vol met zwart-witfoto’s en hier en daar een vergeelde kleurenfoto. Mijn vader bladert net zolang tot hij hem gevonden heeft. "Kijk, daar zit je!" Een dreumes op een hobbelpaard, net een jaar oud. "Wat was je toch lief! Ik krijg er weer helemaal kriebels van." Zijn ogen glimmen van vertedering en trots.

Mijn ouders gaan aan de slag met het opknappen van het gevonden hobbelpaard. Mijn moeder geeft de kop, die helemaal is versleten, een nieuw verfje. De ogen van het paard kijken je weer vriendelijk aan, de manen wapperen in de wind en een paar felrode teugels maken het af. Daarna lakt mijn vader het geheel met kindvriendelijke lak. Het resultaat is verbluffend.

Ik ben op mijn beurt vertederd door de enorme toewijding van mijn ouders, die binnenkort niet alleen vader en moeder, maar ook opa en oma zullen zijn. Van een kleinkind dat straks hobbelt op een hobbelpaard dat bijna precies hetzelfde is als dat van hun dochter, 32 jaar geleden.