Dit is wel mijn jeugd, hoor

Het is bijna Koningsdag: de gelegenheid bij uitstek om te ontspullen. Oude en ongelezen boeken, speelgoed, zelfs een achtpersoonstent staan dit jaar op de nominatielijst om een nieuwe eigenaar te vinden. En alles voor een prikkie, natuurlijk, want het blijft Koningsdag.

Wat ik lekker vind aan dat ontspullen, is het loslaten à la Marie Kondo: does it spark a joy? Zo nee: weg ermee! Zo ja, dan is de vraag: bewaren of liefdevol afscheid nemen? Zo heb ik al zonder enige gewetenswroeging afscheid genomen van zo’n zestig boeken, een papiersnijder (snijdt een beetje scheef, maar dat vertel je er niet bij als ‘ie voor vijftig cent weggaat), een stapel dvd’s en talloze gezelschapsspellen, sommige op hun beurt aangeschaft op – waarschijnlijk toen nog – Koninginnedag.

Een enkele keer gaat het afscheid nemen me lastiger af. Het met zoveel verwondering gelezen boek De consequenties van Niña Weijers bijvoorbeeld, waarin elke zin de belofte in zich draagt van genialiteit. Het door Stine Jensen ontworpen spel Mag ik je wat vragen?, dat me inspireerde bij het schrijven van mijn eigen roman. Of de dvd’s van Molletje, die onlosmakelijk verbonden zijn met het tijdperk van een kwartiertje schermtijd per dag, prikkelarm en met een lieflijk muziekje. Als het even pijn doet, neem je met dankbaarheid afscheid en hoop je dat iemand anders er net zoveel plezier aan beleeft.

Sommige spullen doorstaan de tand des tijds en blijven bestand tegen mijn opruimdrift: het boek Henry & June, dat ik las in mijn studietijd en dat me zo aansprak vanwege vrouwenliefde en polyamorie (al wist ik toen nog niet echt wat dat was). De dvd’s van Buffy the vampire slayer, waaraan ik zulke goede herinneringen koester dat ik ze ooit ook met mijn kinderen hoop te bekijken. En vooruit, ook iets praktisch, dat volgend jaar waarschijnlijk alsnog op de Koningsdagstapel belandt: het Handboek kalligrafie – omdat het er toch ooit een keer van moet komen.

Het selecteren van spullen die weg mogen, is dan wel bevredigend, het kost ook tijd – zeker als de kinderen ‘helpen’. Ingo snuffelt rond tussen de spullen, trekt dozen en tassen open om dvd’s te tellen, prijzen te bedenken en komt daar slaapliedjes zingende Elmo tegen, en Ernie die wild op zijn gitaar speelt en uitroept: ‘Laten we samen rocken!’ Ook Olaf kan Ernie niet weerstaan, al zit hij al jaren in de Koningsdagdoos. ‘Boer Jan die had een stal met vee, hia, hia, hoooo!’

Bij de afdeling spelletjes vinden ze Monopoly junior. De doos wordt opengetrokken en er wordt weemoedig geld geteld. ‘Kijk die briefjes! Toen deden we het nog met euro’s! Ah, mam, kunnen we het nog één keer spelen, alsjeblieft?’ Als ik zeg dat we dat niet gaan doen, kijkt Ingo me onthutst aan. ‘Dit is wel mijn jeugd, hoor.’

Jouw feest

Een klink, een vonk
de wereld die twee seconden
stilstond en wij
die begrepen wat er altijd al was
altijd (en zal bestaan)
Je keerde mij jouw vleugels toe,
leerde mij jouw taal verstaan.

Dansen zal ik,
op het ritme
van jouw stem,
de slagen van jouw zweep,
de druppels die mijn huid doen smelten.
Acht jurken heb ik klaargelegd –
dit is jouw feest.

Hann van Schendel, september 2022

Heilige nachten

Net voor de Kerst kreeg ik een app’je van vriendin en collega S. Ze had mooie plannen voor de vakantie, maar zag nog het meest naar uit naar haar project rondom de ‘Heilige nachten’: de dertien nachten tussen kerstavond en Driekoningen. Het werkt zo: op elk van deze avonden schrijf je, vlak voor je naar bed gaat, op wat je die dag heeft geraakt. Vervolgens ga je slapen en als je de volgende ochtend wakker wordt, schrijf je op wat je hebt gedroomd. Dit doe je dertien keer. Je legt nog geen verband tussen je geraaktheid en je dromen; hiermee wacht je tot Driekoningen. Op deze dag zoek je de link tussen je geraaktheid en je dromen en deze vang je in één zin. De zinnen die dit oplevert, vormen twaalf maandzinnen en één zin die het hele jaar dekt.

Ik vond het een leuk plan en besloot mee te doen. Niet omdat ik geloof dat we meer ontvankelijk zijn voor onze dromen in de periode tussen Kerst en Driekoningen, of dat onze dromen een goddelijke boodschap bezitten, maar omdat ik hou van rituelen. Ik lees De avonden tussen Kerst en oud en nieuw, ik eet een oliebol op oudejaarsavond, ik maak graag een wandeling op nieuwjaarsdag. De Heilige Nachten zou een mooi ritueel kunnen zijn om even stil te staan bij wat je zoal raakt op een dag. Plus, een eigen duiding van je  dromen kan nooit misgaan, net als de waarheid die je haalt uit een getrokken tarotkaart of horoscoop.

Het resultaat: twaalf prachtige maandzinnen én een jaarzin voor het jaar 2023. Waar het mysterie van elke zin aan het begin van het jaar nog moet worden ontrafeld, geven de zinnen gedurende de maanden die verstrijken richting aan opvallende gebeurtenissen – áls je er tenminste bij stilstaat.

S. helpt me hier af en toe bij. Gisteren app’te ze bijvoorbeeld: ‘Wat is jouw maandzin voor maart?’

Speelse, vloeibare intimiteit. Een ander omarmen.

Veelbelovend, toch? Laat maart maar komen!